Παράγοντες Ποιότητας Ακτινογραφίας

 

“Απεικόνιση σε Μαγνητικούς Τομογράφους Υψηλού Πεδίου: Πλεονεκτήματα και Περιορισμοί”

Η παρουσίαση με θέμα  “ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΕ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟΥΣ ΥΨΗΛΟΥ ΠΕΔΙΟΥ: ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ” του Θεοφάνη Δ. Θωμά, Τεχνολόγου Ακτινολόγου, παρουσιάστηκε στο πλαίσιο της 3ης επιστημονικής διαδικτυακής ημερίδας “Δημήτρης Κουμαριανός” που πραγματοποιήθηκε την 20 Μαρτίου 2021, από τον ΠΑΣΤΑ.

 

Αν θέλετε να παρακολουθήσετε την παρουσίαση από το κινητό σας κάντε «κλικ» στον σύνδεσμο: https://youtu.be/A2zCSJg7xJw

www.radiologycommunity.gr

Β.Μ.-Θ.Θ.

Μαγνητική Φασματοσκοπία στην Απεικόνιση του Εγκεφάλου. Θεωρία και εφαρμογές.

 

Παρουσίαση στο webinar του ΣΤΑΑΕ που πραγματοποιήθηκε στις 20/01/2021 με γενικό τίτλο "Απεικόνιση Εγκεφάλου με Μαγνητικό Συντονισμό".

Ομιλητής: Βασίλειος Μάλιακας, RT MA, MSc (MR Spectroscopy).

Ολόκληρο το webinar μπορείτε να το παρακολουθήσετε στον σύνδεσμο https://www.youtube.com/watch?v=ql-9FcdsT84&t=5510s

ΤΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΑΝΑΦΕΡΟΜΑΣΤΕ ΔΕΝ ΑΝΑΠΑΡΑΓΕΤΑΙ ΣΕ ΠΡΟΒΟΛΗ ΚΙΝΗΤΟΥ.

Αν θέλετε να το δείτε στην φορητή σας συσκευή ακολουθείστε τον σύνδεσμο: https://youtu.be/PmiDmfCRI9Y

www.radiologycommunity.gr

Β.Μ.-Θ.Θ.

"Ακτινολογικός έλεγχος σκολίωσης με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων FLFS"

 

Τεχνικά σφάλματα λόγω κίνησης στην απεικόνιση με Μαγνητικό Συντονισμό

 

Τα τεχνικά σφάλματα (artifact) λόγω κίνησης δημιουργούνται από εκούσιες ή ακούσιες κινήσεις του ασθενούς ή από παλμικές ώσεις και φαινόμενα ροής στα αγγεία, την καρδιά και το ΕΝΥ.

Στην Μαγνητική Τομογραφία τα artifact κίνησης μπορούν να προκαλέσουν ασαφοποίηση των ανατομικών δομών κατά την διεύθυνση της κωδικοποίησης φάσης δημιουργώντας είδωλα (ghost artifacts) κατά την διεύθυνση της κωδικοποίησης φάσης.

Αυτό συμβαίνει για τους εξής δύο λόγους:

1. Κατά την χωρική καταγραφή του σήματος, το σήμα σε κάθε voxel είναι σταθερό μεταξύ των βημάτων κωδικοποίησης φάσης και κάθε αλλαγή που παρατηρείται στο σήμα οφείλεται μόνο στην εφαρμογή της κωδικοποίησης φάσης. Επομένως κάθε αλλαγή της τιμής της φάσης του voxel που οφείλεται σε κίνηση, αποδίδεται από τον FFT σε διαφορετικό voxel με αποτέλεσμα κινούμενες δομές να καταλαμβάνουν διαφορετικές θέσεις στο FOV σε διαφορετικούς χρόνους κατά την διάρκεια της κωδικοποίησης φάσης.
2.  Για την δειγματοληψία του σήματος κατά την κωδικοποίηση συχνότητας χρειάζονται μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου ενώ χρειάζονται δευτερόλεπτα για την πλήρωση του χώρου δεδομένων.

Τα είδωλα που προκαλούν οι περιοδικές κινήσεις είναι ακριβή αντίγραφα του κινούμενου θέματος (στην προκειμένη περίπτωση η ιγνυακή αρτηρία), ισαπέχουν μεταξύ τους και η ένταση τους εξασθενεί όσο απομακρυνόμαστε από την αρχική δομή. Τα είδωλα μπορεί να είναι φωτεινά ή σκοτεινά ανάλογα με το πλάτος του παλμού.

Τεχνικές αντιμετώπισης σφαλμάτων κίνησης:

1. Εναλλαγή αξόνων φάσης και συχνότητας
2. Τεχνικές ελέγχου της αναπνοής
3.  Καρδιακός συγχρονισμός
4. Τεχνικές πλήρωσης Κ-χώρου
5. Αύξηση NSA

 

Καμία τεχνική δεν εξαλείφει τελείως τα σφάλματα κίνησης, ενώ κάθε μία από αυτές έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.

Τέλος η εναλλαγή των αξόνων φάσης και συχνότητας μπορεί να απομακρύνει το artifact από την περιοχή ενδιαφέροντος, αλλάζοντας του θέση χωρίς να το εξαλείφει.

 

 

www.radiologycommunity.gr

Β.Μ.-Θ.Θ.

Πηγή:

Κουμαριανός Δ., Μαγνητική Τομογραφία: Από τις βασικές Αρχές στην Κλινική Πράξη, Εκδ. Ζεβελεκάκη, Αθήνα 2013. ( Σελ. 213-215)

Πρωτόκολλο Απεικόνισης Ο.Μ.Σ.Σ. με μαγνητικό συντονισμό.

 

Πρωτόκολλο Απεικόνισης Ο.Μ.Σ.Σ. με μαγνητικό συντονισμό.

 

Η Μαγνητική Τομογραφία αποτελεί τη μέθοδο εκλογής για την απεικόνιση του ΚΝΣ, συνεπώς αποτελεί μία από τις βασικότερες τεχνικές για την απεικόνιση της Ο.Μ.Σ.Σ. 

Ακτινολογικές Προβολές Οσφυϊκής Μοίρας ΣΣ

Ακτινολογικές Προβολές Οσφυϊκής Μοίρας ΣΣ

Πρωτόκολλο Απεικόνισης Θ.Μ.Σ.Σ. με μαγνητικό συντονισμό.

Πρωτόκολλο Απεικόνισης Θ.Μ.Σ.Σ. με μαγνητικό συντονισμό.

Η Μαγνητική Τομογραφία αποτελεί τη μέθοδο εκλογής για την απεικόνιση του ΚΝΣ, συνεπώς αποτελεί μία από τις βασικότερες τεχνικές για την απεικόνιση της Θ.Μ.Σ.Σ.

(για το πρωτόκολλο ΑΜΣΣ κάντε κλικ εδώ)

Η Μαγνητική Τομογραφία μπορεί να δώσει εξεζητημένες πληροφορίες όχι μόνο σε επίπεδο ανατομικής πληροφορίας (συμβατικές ακολουθίες), αλλά και σε επίπεδο λειτουργικότητας (ακολουθίες διάχυσης με και χωρίς τανυστή, κ.τ.λ.) ή μεταβολικού προφίλ (MR Φασματοσκοπία).

Από τη φύση της η Μαγνητική Τομογραφία ΔΕΝ απεικονίζει τον οστίτη ιστό. Συνεπώς και στην MRI ΘΜΣΣ δεν αναδεικνύεται ο οστίτης ιστός (ο φυσιολογικός οστίτης ιστός απεικονίζεται με κενό σήμα σε όλες τις ακολουθίες). Η Μαγνητική Τομογραφία αποτελεί μέθοδο εκλογής για την ανάδειξη και μελέτη του νωτιαίου μυελού, των μηνίγγων, των μεσοσπονδύλιων δίσκων αλλά και τον μαλακών μορίων της περιοχής. Επιπλέον αναδεικνύει με εξαιρετική ικανότητα βλάβες των σπονδύλων , όπως π.χ. οστικό οίδημα, χωροκατακτητικές εξεργασίες κτλ.

Όπως σε κάθε εφαρμογή Μαγνητικής Τομογραφίας, έτσι και στην απεικόνιση της ΘΜΣΣ, η εξέταση ξεκινά από την προετοιμασία του εξεταζομένου και την εφαρμογή των μέτρων ασφάλειας.

Βασικός ακτινολογικός έλεγχος Θωρακικής Μοίρας Σπονδυλικής Στήλης

Βασικός Ακτινολογικός Έλεγχος ΘΜΣΣ

 Α) Προετοιμασία Εξεταζομένου.

Ζητάμε από τον εξεταζόμενο να αφαιρέσει όλα τα κοσμήματα και τα ενδύματα από την περιοχή του Θώρακα, όπως επίσης και τυχόν piercing ή αλυσίδες.

Λήψη μέτρων ακτινοπροστασίας για τις γονάδες. Σε κορίτσια εφηβικής – μετ’ εφηβικής ηλικίας θα μπορούσε να εφαρμοστούν μέτρα ακτινοπροστασίας για τους μαστούς (σκίαστρα σε κάθε μαστό ξεχωριστά).

(πηγή: https://www.orthopt.org/uploads/content_files/files/Scoliosis.pdf)

Υποχρεωτικός ο περιορισμός του πεδίου ακτινοβόλησης με τη χρήση των διαφραγμάτων βάθους.

ΠΡΟΣΟΧΗ! Τίθεται πάντοτε στις εξεταζόμενες αναπαραγωγικής ηλικίας, το ερώτημα για αποκλεισμό εγκυμοσύνης πριν την πραγματοποίηση της εξέτασης.

Όσες από τις παρακάτω προβολές ΔΕΝ πρέπει να εφαρμόζονται σε περιπτώσεις κάκωσης ΘΜΣΣ, όταν οι ασθενείς αυτοί προσκομίζονται στο Ακτινολογικό Εργαστήριο σε φορείο, θα σημαίνονται με ειδικό διακριτικό.

1.Προσθιοπίσθια προβολή Θ.Μ.Σ.Σ .

1.α) Τοποθέτηση

Ο ασθενής τοποθετείται σε ύπτια κατακεκλιμμένη θέση*. Για τη μείωση της θωρακικής κύφωσης το κεφάλι ανασηκώνεται ελαφρά. Τα χέρια του ασθενούς τοποθετούνται παράλληλα με το σώμα του ασθενούς .Οι ώμοι και οι πρόσθιες άνω λαγόνιες άκανθες ακινητοποιούνται ώστε να ισαπέχουν από το τραπέζι. Η λήψη πρέπει να γίνει σε πλήρη εκπνοή για την επίτευξη ισορροπημένης πυκνότητας.

* Σε περίπτωση μη τραυματισμένου ασθενή η εξέταση μπορεί να πραγματοποιηθεί σε όρθια θέση.

1.β) Επικέντρωση

Μεταξύ του έκτου και του έβδομου θωρακικού σπονδύλου περίπου 6-7 cm κάτω από την εντομή του στέρνου, δηλαδή μεταξύ στερνικής γωνίας και ξιφοειδούς απόφυσης.

1.γ) Αξιολόγηση

Χρήσιμη ακτινογραφία για την κατά μέτωπο μελέτη των θωρακικών σπονδύλων.

·                     Περιλαμβάνονται όλοι οι θωρακικοί σπόνδυλοι με τον Θ₇ στο κέντρο της ακτινογραφίας.

·                     Οι ακανθώδεις αποφύσεις αναδεικνύονται στο μέσο του σώματος και οι μίσχοι είναι συμμετρικοί .Οι στερνοκλειδικές αρθρώσεις είναι συμμετρικές.

·                     Όλοι οι θωρακικοί σπόνδυλοι αναδεικνύονται με σχετικά ισορροπημένη πυκνότητα.

·                     Οι μεσοσπονδύλιοι αρθρικοί χώροι είναι ανοιχτοί.

2.Πλάγια προβολή Θ.Μ.Σ.Σ.

2.α) Τοποθέτηση

Ο ασθενής βρίσκεται σε όρθια** ή πλάγια κατακεκλιμένη θέση, με τα χέρια σηκωμένα και διπλωμένα πάνω από το κεφάλι. Το βάρος κατανέμεται εξίσου στα κάτω άκρα και το οπίσθιο μέρος του θώρακα επικεντρώνεται στη μέση γραμμή του ορθοστάτη. Η λήψη πρέπει να γίνει είτε σε πλήρη εισπνοή για να κατέβει το διάφραγμα όσο το δυνατόν χαμηλότερα είτε με μεγάλο χρόνο έκθεσης για να ασαφοποιηθούν οι πλευρές και οι πνεύμονες και να απεικονιστούν οι κατώτεροι θωρακικοί σπόνδυλοι σε περίπτωση αδυναμίας του ασθενούς να πάρει βαθιά ανάσα .Κατά την διάρκεια της έκθεσης ο ασθενής πρέπει να αναπνέει ήρεμα.

** Η όρθια θέση αποφεύγεται σε τραυματισμένους ασθενής.

2.β) Επικέντρωση

Μεταξύ του έκτου και του έβδομου θωρακικού σπονδύλου περίπου στη μέση της μασχάλης  με την κεντρική ακτίνα κάθετη στον επιμήκη άξονα των θωρακικών σπονδύλων (συνήθως απαιτείται μια κλίση 5⁰ κεφαλικά σε γυναίκες και 10⁰ κεφαλικά στους άντρες επειδή έχουν φαρδύτερους ώμους ).

2.γ) Αξιολόγηση

Χρήσιμη ακτινογραφία για τη μελέτη των σωμάτων των σπονδύλων Θ3-Θ12, των μεσοσπονδύλιων αρθρικών διαστημάτων και των μεσοσπονδύλιων τρημάτων.

·                     Περιλαμβάνονται οι σπόνδυλοι Θ3-Ο1 στο κέντρο της ακτινογραφίας.

·                     Τα μεσοσπονδύλια τρήματα αναδεικνύονται ανοιχτά και οι οπίσθιες επιφάνειες κάθε σπονδυλικού σώματος συμπροβάλλονται.

·                     Οι μεσοσπονδύλιοι αρθρικοί χώροι είναι ανοιχτοί.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

-Bontrager Kenneth L., Lampignano John, Bontrager's Handbook of Radiographic Positioning and Techniques, Publisher: Mosby, Edition 8th, 2013

-Bushong S.: Radiologic Science for Technologists- Physics, Biology and Protection, 6th Edition, Mosby, St. Louis- U.S.A. 1997.

-Clark K.: Clark’ s Positioning in Radiography, tenth Edition, ILFORD, London 1979

-Lampignano John, Kendrick Leslie, Bontrager’s Textbook of Radiographic Positioning and Related Anatomy, Publisher: Mosby / Elsevier, Edition 9^th, 2017

-Meschan I.: Radiographic Positioning and Related Anatomy, W. B. Saunders Edition, U.S.A.1978

-Möller T.: Radiographic Anatomy, Thieme Medical Publications Inc., N. York 1992

-Sandstrom Staffan, The WHO manual of diagnostic imaging Radiographic Technique and Projections, World Health Organization 2003

-Wicke L.: Ακτινοανατομία- Φυσιολογικά Ευρήματα, Επιστημονικές Εκδόσεις «Γρ. Παρισιάνος», Αθήνα 1995.

-Αλειφερόπουλος Δ.: Οστά και Αρθρώσεις για Τεχνολόγους Ακτινολόγους, Ιατρικές εκδόσεις ΒΗΤΑ, Αθήνα 2000.

-Γαλανόπουλος Ν., Νηφόρος Ν., Στυλιαράς Λ.:  Βασική Ακτινολογία- Λήψεις, Ακτινοανατομία, Ακτινοδιαγνωστική, Επιστημονικές Εκδόσεις «Γρ. Παρισιάνος», Αθήνα. 

-Κουμαριανός Δ.: Ακτινογραφική Ανατομία και Προβολές - Οδηγός Μελέτης και ανασκόπησης, α’ Έκδοση, Αθήνα 1999.

-Κουμαριανός Δ.: Άτλας Ακτινολογικών προβολών και Ακτινοανατομίας, α’ Έκδοση, Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1994.

-Κουμαριανός Δ.: Άτλας Ακτινολογικών προβολών, β’ Έκδοση, Τόμος 1ος και 2ος, Αθήνα 1999.

-Νασιόπουλος Κ, Οδηγός Ακτινολογικών Προβολών, Αθήνα 2008

-Παπαδόπουλος Λ.: Η Ακτινολογία και η Τεχνική της, Τόμος Α’, Εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1987.

-Στασινός Σ, Γεωργάκης Α, Οικονόμου Γ, Εργαστήριο Ακτινοτεχνολογίας, ΤΕΕ 2^ος κύκλος, Ειδικότητα Β. Ραδιολογίας, ΟΕΔΒ, Αθήνα 2007

www.radiologycommunity.gr

Β.Μ.-Θ.Θ.

MRI Ήπατος με Ηπατοειδικά Μέσα Σκιαγραφικής Αντίθεσης.

MRI Ήπατος με iv χορήγηση Γαδοτεξικού Οξέος

Το Γαδοτεξικό οξύ (Gd-EOB-DTPA, Primovist® στην Ευρώπη και Eovist® στις Η.Π.Α.) είναι ένας παράγοντας αντίθεσης που χρησιμοποιείται για την απεικόνιση του ήπατος με Μαγνητική Τομογραφία, και έχει έως και 50% απέκκριση από τα υγιή ηπατοκυττάρα. Μετά από ενδοφλέβια χορήγηση, το Primovist διανέμεται στους αγγειακούς και εξωαγγειακούς χώρους κατά τη διάρκεια της αρτηριακής, πυλαίας (φλεβικής) και καθυστερημένης δυναμικής φάσης και σταδιακά στα ηπατοκύτταρα και τα χολαγγεία κατά την ηπατοχολική φάση (hepatobiliary phase). 

Υπολογιστική (Αξονική) Τομογραφία Α.Μ.Σ.Σ.

Βασικό Πρωτόκολλο εξέτασης ΑΜΣΣ με υπολογιστική (αξονική) Τομογραφία

Ολοκληρώνοντας τις παρουσιάσεις με τις απεικονιστικές μεθόδους για τον έλεγχο των δομών της ΑΜΣΣ, μετά τις 1) βασικές ακτινολογικές προβολές ΑΜΣΣ, 2) τις ειδικές προβολές ΑΜΣΣ, και 3) την MRI ΑΜΣΣ, στο radiology community δημοσιεύουμε το βασικό πρωτόκολλο μελέτης της ΑΜΣΣ με την υπολογιστική (αξονική) τομογραφία.

Η υπολογιστική (αξονική) τομογραφία (Computed Tomography ή CT χάριν συντομίας) αποτελεί την μέθοδο εκλογής για την, σε επείγουσα βάση, εξέταση της ΑΜΣΣ σε ασθενείς που έχουν υποστεί κάκωση.  Η CT ΑΜΣΣ έχει επίσης μεγάλη διαγνωστική αξία για μια σειρά παθολογιών που αφορούν τους σπονδύλους αλλά και τις γειτνιάζουσες με αυτούς δομές μαλακών μορίων. Αν και σε ότι αφορά τα μαλακά μόρια και τις δομές του ΚΝΣ, η Μαγνητική Τομογραφία παρουσιάζει σοβαρά πλεονεκτήματα έναvτι της CT, η τελευταία αποτελεί μέθοδο εκλογής για την ενδελεχή μελέτη των οστικών δομών, τις οποίες η MRI δεν απεικονίζει.

Ακολουθία πυκνότητας πρωτονίων (PD)

www.radiologycommunity.gr

Β.Μ.-Θ.Θ.

Ακολουθία παλμών STIR

www.radiologycommunity.gr

Β.Μ.-Θ.Θ.

Ακολουθία παλμών FLAIR

www.radiologycommunity.gr

Β.Μ.-Θ.Θ.

Απεικόνιση Μοριακής Διάχυσης (DWI)

www.radiologycommunity.gr

Β.Μ.-Θ.Θ.

T2 Βαρύτητας εικόνες

www.radiologycommunity.gr

Β.Μ.-Θ.Θ.

T1 Βαρύτητας εικόνες

www.radiologycommunity.gr

Β.Μ.-Θ.Θ.

Μαγνητική Τομογραφία Α.Μ.Σ.Σ.

Πρωτόκολλο Απεικόνισης Α.Μ.Σ.Σ. με μαγνητικό συντονισμό.

Η Μαγνητική Τομογραφία αποτελεί τη μέθοδο εκλογής για την απεικόνιση του ΚΝΣ, συνεπώς αποτελεί μία από τις βασικότερες τεχνικές για την απεικόνιση της Α.Μ.Σ.Σ.   

Η Μαγνητική Τομογραφία μπορεί να δώσει εξεζητημένες πληροφορίες όχι μόνο σε επίπεδο ανατομικής πληροφορίας (συμβατικές ακολουθίες), αλλά και σε επίπεδο λειτουργικότητας (ακολουθίες διάχυσης με και χωρίς τανυστή, κ.τ.λ.) ή μεταβολικού προφίλ (MR Φασματοσκοπία).

Από τη φύση της η Μαγνητική Τομογραφία ΔΕΝ απεικονίζει τον οστίτη ιστό. Συνεπώς και στην MRI ΑΜΣΣ δεν αναδεικνύεται ο οστίτης ιστός (ο φυσιολογικός οστίτης ιστός απεικονίζεται με κενό σήμα σε όλες τις ακολουθίες). Η Μαγνητική Τομογραφία αποτελεί μέθοδο εκλογής για την ανάδειξη και μελέτη του νωτιαίου μυελού, των μηνίγγων, των μεσοσπονδύλιων δίσκων αλλά και τον μαλακών μορίων της περιοχής. Επιπλέον αναδεικνύει με εξαιρετική ικανότητα βλάβες των σπονδύλων , όπως π.χ. οστικό οίδημα, χωροκατακτητικές εξεργασίες κτλ.

Όπως σε κάθε εφαρμογή Μαγνητικής Τομογραφίας, έτσι και στην απεικόνιση της ΑΜΣΣ, η εξέταση ξεκινά από την προετοιμασία του εξεταζομένου και την εφαρμογή των μέτρων ασφάλειας.

Βασικά μέτρα προστασίας από τον κορωνοϊό (COVID-19)

www.radiologycommunity.gr

Β.Μ.-Θ.Θ.

Ειδικός ακτινολογικός έλεγχος Α.Μ.Σ.Σ.

Ειδικός ακτινολογικός έλεγχος Α.Μ.Σ.Σ.

Στη σειρά των αναρτήσεών μας για τον ακτινολογικό έλεγχο της Α.Μ.Σ.Σ., μετά τις βασικές προβολές θα κάνουμε αναφορά στις κυριότερες ειδικές προβολές.

Σε ότι αφορά την προετοιμασία του εξεταζομένου, ισχύουν τα όσα αναφέρονται στην ανάρτηση με τις βασικές προβολές.